Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι οι Νόμοι της Φυσικής δεν είναι ρυθμισμένοι για την ύπαρξη ζωής

Όπως υποστηρίζει ένας κοσμολόγος, η τιμή της κοσμολογικής σταθεράς υποδηλώνει ότι οι νόμοι της φύσης πιθανότατα δεν έχουν ρυθμιστεί για την ύπαρξη της ζωής από ένα παντοδύναμο όν. Η δήλωση αυτή σχετίζεται με μια από τις πιο ενδιαφέρουσες διαφωνίες στην επιστήμη που εστιάζεται στους νόμους της φυσικής και στο...

γιατί φαίνεται ότι είναι ρυθμισμένοι έτσι ώστε να μπορεί να υποστηριχτεί η ζωή. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι νόμοι της φυσικής περιλαμβάνουν σταθερές που έχουν πολύ συγκεκριμένες και μυστηριώδεις τιμές, που κανείς δε μπορεί να εξηγήσει. Οι σταθερές αυτές ισορροπούν με τέτοιον τρόπο που μπόρεσε να εξελιχθεί η ζωή, τουλάχιστον μια φορά, σε ένα μικρό τμήμα του σύμπαντος.

Αλλά γιατί έχουν οι σταθερές τις τιμές αυτές; Διάφοροι επιστήμονες υπολόγισαν ότι ακόμα και οι πιο ελάχιστες αλλαγές στις σταθερές αυτές θα έκαναν τη ζωή αδύνατη. Αυτό εγείρει το ερώτημα, γιατί υπάρχει αυτή η λεπτή ισορροπία. Μια εξήγηση είναι ότι το παραπάνω αποτελεί ένα καθαρά τυχαίο γεγονός και πως δεν υπάρχει κάποια βαθύτερη αιτία για τη σύμπτωση αυτή. Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, υπάρχει ένας βαθύτερος νόμος της φύσης, τον οποίο δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα, που ρυθμίζει τις σταθερές έτσι όπως εμφανίζονται να είναι. Μια ακόμα πιο προκλητική άποψη είναι ότι οι σταθερές μπορούν λίγο πολύ να πάρουν οποιαδήποτε τιμή σε ένα άπειρο πλήθος από σύμπαντα. Στο δικό μας, είναι απλά σωστές και γι' αυτό μπορέσαμε να εξελιχθούμε και να τις παρατηρήσουμε.

Κανένα από τα παραπάνω επιχειρήματα δεν είναι εύκολο να αποδειχθεί σωστό ή λανθασμένο, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει καθώς προκύπτουν νέα στοιχεία, δηλώνει ο Don Page, θεωρητικός Φυσικός στο Πανεπιστήμιο Alberta στον Καναδά. Αλλά υπάρχει και μια τέταρτη γραμμή σκέψης που σύμφωνα με τον Page είναι πιο εύκολο να προσβληθεί. Πρόκειται για την άποψη ότι οι σταθερές έχουν ρυθμιστεί από κάποιο αόρατο παντοδύναμο ον που τις ρύθμισε με τέτοιον τρόπο ώστε να μεγιστοποιήσει την ποσότητα ζωής που μπορεί να σχηματιστεί. Έτσι, αντί να δημιουργεί απευθείας ζωή, ο Θεός απλά ρυθμίζει τις συνθήκες για να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες να σχηματιστεί η ζωή από μόνη της.

Ο Page υποστηρίζει ότι αυτή η άποψη είναι ενδεχομένως μια πλάνη και δηλώνει ότι έχουμε ήδη στοιχεία που υποδηλώνουν πού βρίσκεται το λάθος. Τα πράγματα έχουν ως εξής: η κοσμολογική σταθερά είναι ένας αριθμός που καθορίζει την πυκνότητα της ενέργειας στο κενό. Λειτουργεί σαν ένα είδος πίεσης που, ανάλογα με την τιμή της, λειτουργεί ενάντια στη βαρύτητα για να διαστείλει το σύμπαν ή λειτουργεί συνεργατικά με τη βαρύτητα για να συμπτύξει το σύμπαν προς μια τελική Μεγάλη Σύνθλιψη (Big Crunch).

Μέχρι προσφάτως, οι κοσμολόγοι υπέθεταν ότι η σταθερά είχε μηδενική τιμή, κάτι που ήταν μια βολική λύση. Αλλά τα πρόσφατα στοιχεία που δείχνουν ότι το σύμπαν δεν διαστέλλεται απλώς, αλλά επιταχύνεται μακριά από μας, υποδεικνύουν ότι η τιμή της σταθεράς είναι θετική. Αλλά αν και θετική, η τιμή της είναι ελάχιστη, περίπου 122 τάξεις μεγέθους μικρότερη από τη σταθερά του Planck, που η ίδια είναι ένας πολύ μικρός αριθμός.

Έτσι ο Page και άλλοι ερευνητές εξέτασαν τα αποτελέσματα που θα υπήρχαν εάν άλλαζε η σταθερά. Είναι φανερό ότι εάν η σταθερά ήταν έστω και λίγο μεγαλύτερη, η μάζα δε θα μπορούσε να σχηματιστεί σε γαλαξίες και άστρα, κάτι που θα σήμαινε ότι δε θα μπορούσε να σχηματιστεί ζωή, τουλάχιστον όχι στη μορφή που τη γνωρίζουμε. Ποια είναι λοιπόν η τιμή της κοσμολογικής σταθεράς που υποστηρίζει καλύτερα τον σχηματισμό γαλαξιών και άστρων και συνεπώς την εξέλιξη της ζωής; Ο Page δηλώνει ότι μια ελαφρώς αρνητική τιμή της σταθεράς θα μεγιστοποιούσε τη διαδικασία αυτή. Και εφόσον η ζωή είναι ένα μικρό τμήμα της ποσότητας ύλης στους γαλαξίες, αυτή θα ήταν η τιμή που θα επέλεγε ένα παντοδύναμο ον.

Στην πραγματικότητα, υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε θετική τιμή της σταθεράς θα έτεινε να μειώσει το κλάσμα της ύλης που σχηματίζεται σε γαλαξίες, μειώνοντας την ποσότητα που είναι διαθέσιμη για ζωή. Συνεπώς, η τιμή της κοσμολογικής σταθεράς που έχει μετρηθεί και που είναι θετική, είναι ένα στοιχείο ενάντια στην ιδέα πως οι σταθερές έχουν ρυθμιστεί έτσι ώστε να υποστηρίζουν τη ζωή.

Το παραπάνω είναι ένα ενδιαφέρον επιχείρημα που προσθέτει στον όγκο εργασιών που έχουν γίνει με στόχο την απόδειξη της ύπαρξης ή της μη ύπαρξης ενός παντοδύναμου όντος που επεμβαίνει στο σύμπαν. Αλλά ούτε και αυτό το στοιχείο δεν είναι αρκετό για να δώσει την τελική απάντηση στη διαφωνία.